Jak co roku, w 2023 r. nastąpił sukcesywny wzrost zbiorów. Do wzrostu ilości książek niezmiennie przyczynia się efektywny proces ich zakupu, negocjacje dodatkowych rabatów z dostawcami oraz czynne zagospodarowanie darów od czytelników. Biblioteka uczestniczy również w Narodowym Programie Rozwoju Czytelnictwa 2.0, dzięki czemu do zbiorów trafia rocznie około 300 nowości. W stosunku do roku poprzedniego ogólny wzrost ilości zbiorów to około 1.000 książek oraz blisko 300 audiobooków. 

Rok 2023 obfitował w spotkania i projekty wokół literatury, a także był kontynuacją współpracy w różnorodnych projektach ogólnopolskich (np. Mała Książka – Wielki Człowiek, Tydzień Bibliotek, Tydzień zakazanych książek, Narodowe Czytanie) oraz partnerstwa ze szkołą języka angielskiego Early Stage - dzięki współpracy Biblioteka otrzymuje angielskie książki dla dzieci oraz zaprasza na bezpłatne zajęcia dla dzieci w wieku przedszkolnym „Czytanie na dywanie po angielsku”. Bibliotekarze również stale gościli w Dziennym Domu Senior + na zajęciach z biblioterapii, które nie tylko pozwalają zapoznać się z literaturą, ale umożliwiają wypożyczenie literatury do domu.

Dla osób starszych i niedowidzących stałą ofertą są książki z dużymi literami – biblioteka w swojej ofercie na koniec 2023 r. miała 417 takich książek.

Biblioteka nadal dba o uchodźców z Ukrainy - jednym z najważniejszych aspektów pomocy bibliotecznej jest zapewnienie dostępu do literatury. Biblioteka włącza do zbiorów dostępne na rynku polskim książki w języku ukraińskim, w ilości co najmniej kilku-kilkunastu tytułów rocznie. Dla naszych gości z Ukrainy trzy komputery nadal są dostosowane do ich potrzeb – klawiatury są z dwujęzycznymi oznaczeniami i dodatkowo przy starcie jest możliwość wyboru języka systemu. Osoby przybywające z Ukrainy, a nieznające języka polskiego mogą w pełni korzystać z komputerów bez stresu związanego z innym niż codziennie używanym językiem.

Na bieżąco uzupełniana jest oferta gier planszowych, dzięki czemu użytkownicy mogą wypożyczać ciekawe tytuły i prowadzić rodzinne emocjonujące rozgrywki. Miłośnicy gier planszowych mogą wybierać wśród powiększającego się zasobu – na koniec 2023 roku liczącego 136 tytułów.

W murach placówki nie tylko można wypożyczyć, ale również uwolnić książki. Biblioteka lubi dzielić się z innymi radością czytania i zachęcać do tego swoich użytkowników. Opisane działanie to bookcrossing, który polega na pozostawianiu przeczytanych książek w miejscach publicznych po to, by znalazca mógł je przeczytać i znów puścić w obieg.

Biblioteka swoim czytelnikom umożliwia uzyskanie dostępu do książek elektronicznych. Oferta bezpłatnych kodów 30-dniowego dostępu do LEGIMI - największej wypożyczalni e-booków i audiobooków w Polsce była w 2023 r. kontynuowana. W bibliotecznej ofercie czytelnicy mają dostęp do ponad 165.000 e-booków i 72.000 audiobooków i synchrobooków. Platforma Legimi to doskonałe rozwiązanie podczas wyjazdów – po wypożyczeniu i pobraniu książek na urządzenie mobilne, nie trzeba mieć dostępu do internetu - wystarczy raz w tygodniu je zsynchronizować. Oferta książek elektronicznych to również Empik GO. Platforma działa bardzo podobnie do Legimi, ale oprócz audiobooków czytelnicy mają dostęp do podcastów. Uzupełnieniem dotychczasowej e-oferty jest 60.000 e-booków oraz 90.000 audiobooków i podcastów. Pomimo mniejszej ilości dostępnych tytułów jest to znaczące uzupełnienie, ponieważ w tej ofercie znajdują się produkcje oryginalne Empik Go, podcasty oraz eKomiksy. Produkcje własne Empik Go to słuchowiska XXI wieku z pełnym udźwiękowieniem, dostarczające mnóstwa emocji i trzymającą w napięciu fabułą. Z platform Legimi i EmpikGO w 2023 r. wypożyczonych zostało 6.690 tytułów przez 452 użytkowników. 

Od kilku lat niezmiennie czytelnicy mogą korzystać ze skrytek kodowych (biblioboksu nazywanego

książkomatem), dzięki czemu mogą wypożyczać zamówione materiały biblioteczne w formule bezkontaktowej przez 24h na dobę 7 dni w tygodniu. Książkomat cieszył się coraz większą popularnością. Skrytki z zamkami kodowymi zostały zamontowane w połowie 2021 r., aby umożliwić wypożyczenie (a przede wszystkim odbiór) zbiorów biblioteki poza godzinami pracy komorowskiej książnicy. Skrytki to wygoda dla tych, którzy uwielbiają późno-wieczorne spacery. To dostęp do biblioteki 24h na dobę. Odbiory ze skrytek to w 2023 r. liczba trzycyfrowa. Dodatkowa opcja w katalogu on-line pomogła w zareklamowaniu tej opcji odbioru szerszemu gronu czytelników.

Stałe miejsce w ofercie Biblioteki mają wycieczki - indywidualne oraz coraz częściej grupowe.  W pokoju pisarki oprócz mebli i pamiątek po pisarce można oglądać wielkoformatowe zdjęcia Marii Dąbrowskiej umieszczone w formie stałej wystawy na ścianach pokoju. Warto dodać, że są to zdjęcia wykonane w większości w domu w Komorowie. 

Kadra Biblioteki ciągle poszerza swoją wiedzę i wymienia cennymi doświadczeniami i inspiracjami z innymi placówkami. Jak co roku Biblioteka uczestniczyła w ogólnopolskich kongresach dedykowanych środowisku bibliotekarskiemu oraz pracownikom instytucji kultury (m.in. Ogólnopolskim Kongresie Bibliotek), a także bierze udział w lokalnych działaniach Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. Kadra zarządzająca również w ramach możliwości budżetu korzystała z dostępnych form doskonalenia zawodowego.

Od kilku lat Biblioteka uczestniczy w projekcie Instytutu Książki „Mała książka – Wielki człowiek”, gdzie zapisujące się do biblioteki przedszkolaki otrzymują książkę. Od 2022 r. książki są dostępne również podwójnej wersji językowej polsko-ukraińskiej.

Od kwietnia uruchomiono Dyskusyjny Klub Książki, gdzie pod patronatem Instytutu Książki odbywają się spotkania z literaturą, a ponadto jest dodatkowy dostęp do literatury (dla celów DKK może być wypożyczanych kilka książek z omawianego tytułu, bez konieczności ich zakupu przez bibliotekę – zasób tytułów dostępnych u koordynatora wojewódzkiego powiększa się z roku na rok), mogą odbywać się spotkania autorskie itp. W spotkaniach klubu uczestniczy od kilku do kilkunastu osób, a każde trwa około dwóch godzin.

Biblioteka uczestniczy również w akcjach organizowanych na terenie gminy. Pracownicy biblioteki brali udział w piknikach i festynach, gdzie informowali o podejmowanych działaniach, udostępniali regał bookcrossingowy oraz oferowali różnorodne atrakcje dla odwiedzających stoisko gości.

Jako podstawowe, codzienne, działania pracownicy Biblioteki traktują wystawy czytelnicze czy celebrację nietypowych świąt związanych szczególnie z konkretnymi autorami lub książkami. Jako przykład można wymienić: Dzień Babci i Dziadka, Walentynki, Dzień Dinozaura, Dzień Kobiet, Dzień Mężczyzn, Międzynarodowy Dzień Pisarzy, Dzień liczby Pi, Dzień Ziemi i Dzień Bałtyku, Dzień książki dla dzieci, Dzień książki i praw autorskich, Tydzień Bibliotek, 1 maja z dniem flagi i 3 maja, rocznica śmierci Marii Dąbrowskiej, Dzień Dziecka. 

Dodatkowo czytelnicy na Halloween otrzymywali śmieszne zakładki do książek. Udostępniony został również „wirtualny spacer” po bibliotece.

Wszystkie dodatkowe działania podejmowane przez Bibliotekę mają na celu zachęcenie ludzi do czytania i rozwijania kultury czytelniczej. Są one ważnym elementem promocji biblioteki i kultury książki oraz przyczyniają się do budowania więzi między czytelnikami a biblioteką. A jak wyglądała statystyka tych wydarzeń w 2023 roku? W 40 spotkaniach trwających łącznie ponad 200 godzin uczestniczyło blisko 3.000 osób (dokładnie 2.913). Jak na tak niewielką przestrzeń – jest to wielkie osiągnięcie.

W 2023 r. komorowska biblioteka uczestniczyła w kilku piknikach i festynach na terenie Gminy Michałowice:

• W maju pracownicy Biblioteki spotkali się z mieszkańcami w Regułach, gdzie oprócz aktywności na stoisku (można było wykonać samodzielnie zakładkę metodą origami, a później na „kole fortuny” wskazać siłą własnych mięśni nagrodę – gadżet biblioteczny) na gości czekało spotkanie autorskie z Aleksandrą Pelc, która opowiadała o rowerowych wyprawach z dziećmi,

• We wrześniu był festyn z okazji Dni Gminy Michałowice w Granicy, gdzie czekał regał bookcrossingowy, worko-plecaki do samodzielnego pokolorowania specjalnymi farbami oraz kolorowanki i zagadki. Opowiadałyśmy również o naszej działalności i najbliższych spotkaniach organizowanych w bibliotece,

• Tydzień później w Komorowie na festynie na placu Paderewskiego świętowano Narodowe Czytanie, a zaglądający na nasze stanowisko oprócz kolorowanek, zagadek oraz regału bookcrossingowego mogli samodzielnie wykonać zakładkę do książki.

Niezmiennie Biblioteka współpracowała z Gminnym Ośrodkiem Pomocy Społecznej Gminy Michałowice. Była to głównie współpraca związana z programem aktywizacji zawodowej. Dodatkowo możemy się pochwalić stałą już współpracą z Dziennym Domem Senior+ w Komorowie. Średnio raz na dwa tygodnie pracownicy prowadzą zajęcia z biblioterapii oraz dostarczają zamówioną przez pensjonariuszy i pracowników lekturę. Jedno ze spotkań odbyło się w naszym ogrodzie, a pensjonariusze mieli okazję skorzystać nie tylko z naszych zbiorów, ale również wysłuchali opowieści o patronce biblioteki Marii Dąbrowskiej i obejrzeli pamiątki po pisarce zgromadzone w pokoju poświęconym autorce Nocy i dni.

Dodatkowo w październiku 2023 r. dyrektor biblioteki opowiadała o swojej podróży do Egiptu w 2007 r. z perspektywy początkującego turysty. Seniorzy z zaciekawieniem oglądali slajdy i dopytywali o szczegóły. Ciekawostki o zabytkach i legendach z nimi związanych wzbudziły zdziwienie i chęć poznania bliżej tego egzotycznego kraju.

Dzięki dotychczasowej znakomitej współpracy z nauczycielami szkolnymi i przedszkolnymi niezmiennie organizowane są zajęcia edukacyjne oraz prezentacje dla uczniów i rodziców, w celu zachęcenia ich do korzystania z biblioteki.

Owocna współpraca to również działania podejmowane wspólnie ze Stowarzyszeniem Przyjazne Jutro. W naszych przestrzeniach zorganizowanych zostało kilka spotkań. Inauguracja cyklu "MICHAŁOWICKIE DEBIUTY POETYCKIE" zgromadziła w ogrodzie biblioteki ponad 100 osób, wydarzenie poetycko-muzyczne zakończyło się wieloma rozmowami przy wspólnym stole z poczęstunkiem przygotowanym przez autorkę tomiku „Twoja boskość” – Renatę Biłozór. Wrześniowe spotkanie, to wiersze Katarzyny oraz obrazy Dominiki Małgowskiej - mieszkanek Granicy, które zmieniły naszą salę komputerową w przytulny salonik literacki. Tomik „Spacery” z autografem autorki otrzymali wszyscy przybyli na spotkanie.

Dalsza część współpracy to Michałowicki Uniwersytet Otwarty Wszelkiego Wieku, który korzystał z naszej sali do organizacji kameralnych spotkań podróżniczych. Za sprawą zaproszonych gości przenosiliśmy się w różne części Polski i Świata. Były to spotkania: „Przez kraj ognia. Opowieści z Azerbejdżanu” oraz „Dzikim tropem. Spotkanie z Bożeną Wajdą - pochodzącą z Komorowa fotografką przyrody”

W 2023 r. Gminna Biblioteka Publiczna im. Zbigniewa Herberta w Michałowicach (wraz z jej Filią w Nowej Wsi) dysponowała księgozbiorem liczącym 39.720 woluminów. Zakup księgozbioru, w tym nadążanie za potrzebami czytelników, to główne zadanie biblioteki. Celem biblioteki było oddanie w ręce mieszkańców gminy najciekawszych tytułów wydawniczych zarówno polskich jak i zagranicznych autorów. Stąd ogromna waga przywiązywana jest zarówno do nowości pojawiających się na rynku jak i potrzebom zgłaszanym przez mieszkańców. Z myślą o seniorach w 2023 r. znacząco powiększono dział książek z dużą czcionką.

Dla zarejestrowanych czytelników obie placówki zakupiły łącznie 1.580 woluminów, w  tym 180 woluminów zakupiono z dotacji zewnętrznej w ramach programu Biblioteki Narodowej „Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa 2.0” (6.250,00 zł). O środki z tego źródła placówka wnioskuje z powodzeniem co roku. Tym razem otrzymanie funduszy wiązało się z koniecznością otwarcia biblioteki w połowę sobót w roku.

Oferta biblioteki  skierowana do społeczności gminy obejmuje zasoby zarówno w tradycyjnym formacie „papierowym”, jak i elektronicznym - znajduje się tu literatura piękna, publikacje o charakterze niebeletrystycznym, czasopisma, a także gry planszowe czy puzzle. W minionym roku ofertę  stacjonarną została uzupełniona przez e-booki. Biblioteka przystąpiła do Mazowieckiego Konsorcjum Bibliotek wykupując dostęp do platform internetowych Legimi oraz Empik GO. Biblioteka  dysponowała pulą 60 kodów miesięcznie. W 2023 r. zbiory multimedialne poszerzyły się o 151 audiobooków oraz 108 filmów. Obie placówki są w pełni skomputeryzowane. Czytelnik ma dostęp do katalogu online, ma możliwość zdalnej rezerwacji zbiorów i prolongaty wypożyczeń. 

Biblioteki udostępniają zbiory w dwóch formach: prezencyjnie (na miejscu) oraz wypożyczają na zewnątrz w ramach wolnego dostępu do półek. Warto podkreślić, że co nie jest standardową praktyką nawet w bibliotekach w dużych ośrodkach miejskich, w michałowickiej bibliotece praktycznie całość zasobów wypożyczana jest na zewnątrz tzn. do domu, na czas umożliwiający swobodne i spokojne zapoznanie się z nimi. Dotyczy to w szczególności zbiorów specjalnych, takich jak audiobooki, filmy, gry planszowe, a także czasopisma.

W placówkach dostępne były tygodniki opiniotwórcze, tytuły dla hobbystów i prasa kobieca. Z prenumerowanych tytułów prasowych można było skorzystać na miejscu w czytelni, bądź wypożyczyć na okres 30 dni do domu. Zamawiane tytuły są odpowiedzią na zapotrzebowanie użytkowników. W 2023 r. wydawnictwa ciągłe miały 1.117 wypożyczeń. By być na bieżąco z nowinkami z dziedziny bibliotekoznawstwa i informacji naukowej prenumerowane były również pisma branżowe.

Promocja i upowszechnianie czytelnictwa należą do podstawowych zadań bibliotek. Placówki stawiają na jakość i różnorodność inicjatyw obejmujących pracę z książką i czytelnikiem. W minionym roku odbyło się kilka przedsięwzięć promujących i upowszechniających czytelnictwo adresowanych do dzieci, młodzieży jak i dorosłych. Biblioteka prowadząc różnorodne formy działalności kulturalnej i edukacyjnej kieruje się potrzebami środowiska oraz własnymi możliwościami, które uwarunkowane są zasobami lokalowymi, kadrowymi i budżetem. Wszystkie formy działalności mają na celu pokazanie biblioteki jako miejsca przyjaznego, gdzie nie tylko można wypożyczyć książkę.

W ramach działającego Dyskusyjnego Klubu Książki, pod patronatem Instytutu Książki, biblioteka w Michałowicach przeprowadziła 10 spotkań z ciekawą literaturą. Czytelnicy i stali członkowie spotykali się w każdy ostatni poniedziałek miesiąca o godz. 18.30, by dyskutować o książkach oraz zjawiskach współczesnej kultury.

• W styczniu w Michałowicach, z okazji  160 rocznicy wybuchu Powstania styczniowego, goszczono wystawę pt. Powstanie styczniowe okiem artystów. 160 rocznica zrywu niepodległościowego,

• Od początku roku kontynuowano współpracę ze szkołą języka angielskiego Early Stage, z którą organizowano bezpłatne zajęcia z języka angielskiego dla dzieci pt. Czytanie na dywanie po angielsku,

• Z okazji Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych przygotowano okolicznościową wystawę publikacji związanych z tym tematem,